Yapay Zeka ile İşe Alım: Güç ve Sorumluluk
Yapay zekayla işe alımda verimlilik artıyor; ancak veri güvenliği, adalet ve şeffaflık her zamankinden daha önemli hale geliyor.
hiringcycle.ai15.04.2025

AI in Recruitment: The Power and Responsibility of Technology
WEF Future of Jobs 2025 Raporu, önümüzdeki beş yıl içerisinde iş artışının 78 milyon olacağını öngörüyor. İş sayısı artarken ve bu işlerin görev tanımları değişen sektörel ihtiyaçlara göre sürekli olarak yeniden konumlanırken, işe alım süreçleri geçmişte hiç olmadığı kadar büyük hacimlerle ilerleyecek. Globalleşme ile birlikte gelen aday havuzlarının büyümesi, işe alımda çok daha fazla emek ve maliyeti gerektirecek. Yani işe alım süreçlerini manuel olarak devam ettirmek, artık imkansız.
Iş dünyası hızla dönüşürken, açılan pozisyonlar Yapay zeka (YZ) uygulamaları, işe alım süreçlerini dönüştürerek CV tarama, video mülakat analizi ve aday önceliklendirme gibi birçok aşamada hız ve verimlilik sağlıyor. McKinsey'nin 2024 tarihli bir raporuna göre, şirketlerin %78'i en az bir iş fonksiyonunda YZ kullanıyor ve bu oran 2017'deki %20'lik orana kıyasla önemli bir artışı gösteriyor. Ancak bu teknolojilerin sunduğu avantajlarla birlikte, etik ve operasyonel sorumluluklar da artıyor.
Veri Güvenliği ve Yasal Uyum
Yapay zeka destekli işe alım sistemleri, adayların özgeçmişlerinden video mülakat kayıtlarına kadar pek çok kişisel veriyi işliyor. Bu nedenle, Türkiye'de KVKK ve Avrupa'da geçerli olan GDPR gibi veri koruma yasalarına tam uyum sağlanması kritik önemde. Her iki düzenleme de, adaylardan açık rıza alınmasını, verilerin yalnızca işe alım amacıyla ve sınırlı süreyle kullanılmasını ve adaylara verileri üzerinde erişim, düzeltme, silme gibi haklar tanınmasını zorunlu kılıyor. Şirketlerin bu süreçlerde şeffaflığı gözetmesi, hem yasal riskleri önler hem de aday güvenini artırır.
Önyargıların Önlenmesi ve Adaletin Sağlanması
YZ sistemleri, eğitim verilerindeki önyargıları öğrenebilir ve bu da ayrımcılığa yol açabilir. Washington Üniversitesi'nin 2024 tarihli bir araştırması, YZ araçlarının beyaz isimleri %85 oranında tercih ettiğini gösteriyor. Bu tür önyargıların önüne geçmek için algoritmaların düzenli olarak test edilmesi ve farklı demografik gruplarda adil sonuçlar verdiğinden emin olunması gerekmekte.
Şeffaflık ve Açıklanabilirlik
Adayların değerlendirme sürecinde nasıl puanlandıklarını bilmeleri, sürece olan güvenlerini artırır. HireVue'nun 2024 tarihli bir çalışmasına göre, adayların %79'u işe alım sürecinde YZ kullanımının şeffaf bir şekilde açıklanmasını istiyor. Bu nedenle, YZ sistemlerinin karar alma süreçleri adaylara açıkça iletilmelidir.
İnsan Müdahalesi ve Karar Sorumluluğu
YZ sistemleri destekleyici araçlar olmalı; nihai kararlar insan tarafından verilmelidir. Workable'ın 2024 tarihli bir anketine göre, YZ kullanan şirketlerin %90'ı işe alım süreçlerinin hızlandığını, %77.9'u ise maliyetlerin azaldığını belirtiyor. Ancak, insan müdahalesi olmadan alınan kararlar, aday kaybına ve güven sorunlarına yol açabilir.
Performans Takibi ve Sürekli İyileştirme
YZ modellerinin performansı zamanla değişebiliyor. Jobspikr'ın 2024 tarihli bir raporuna göre, YZ tabanlı işe alım araçları işe alım süresini %50'ye kadar azaltabilir ve aday kalitesini %35'e kadar artırabilir. Bu nedenle, modellerin düzenli olarak izlenmesi ve güncellenmesi önemlidir.
Aday Deneyimini İyileştirme
Aday deneyimi, işveren markası için kritik bir faktör. CareerPlug'ın 2025 tarihli bir raporuna göre, adayların %66'sı olumlu bir deneyimin iş teklifini kabul etme kararlarını etkilediğini belirtiyor. Bu nedenle, YZ süreçlerinin kullanıcı dostu ve erişilebilir olması gerekiyor.
Sonuç: Teknoloji ile İlerlerken Değerlere Sadık Kalmak
YZ, işe alımda büyük fırsatlar sunuyor. Ancak bu fırsatları değerlendirirken etik, şeffaflık ve aday odaklı bir yaklaşımla ilerlemek esas. Doğru uygulandığında, YZ süreçleri hızlandırmanın yanı sıra daha adil ve etkili işe alım kararları alınmasını sağlar.
hiringcycle.ai olarak, işe alımda yapay zekanın sunduğu potansiyeli sorumlu bir şekilde hayata geçirmeye odaklanıyoruz. Süreci hızlandıran, adaleti koruyan ve aday deneyimini gözeten çözümlerimizle geleceğin işe alım dünyasına birlikte yön vermeye hazırız.

Blog